هوش مصنوعی بهطور فزایندهای در اکثر جنبههای زندگی روزمره ما نفوذ کرده است؛ از گوشیهای هوشمند و برنامهها گرفته تا موتورهای جستجو و حتی رستورانهای خدمات خودکار. ظهور مرورگرهای اینترنتی که دارای دستیاران مبتنی بر هوش مصنوعی و چتباتها هستند، گواهی بر این است که نحوه جستجو و مصرف اطلاعات در اینترنت بهطور قابل توجهی تغییر کرده است. اما نکته نگرانکننده این است که ابزارهای هوش مصنوعی به تدریج از کاربران خواستهاند که سطوح گستردهای از دسترسی به دادههای شخصی خود را تحت عنوان نیاز به عملکرد بهتر به آنها بدهند. این نوع دسترسی نه تنها غیرعادی است، بلکه نباید عادی تلقی شود.
در گذشته، اگر یک اپلیکیشن به ظاهر بیخطر مانند “چراغ قوه” یا “ماشین حساب” در فروشگاه اپلیکیشن درخواست دسترسی به مخاطبین، عکسها و حتی موقعیت جغرافیایی شما را میکرد، کاملاً حق داشتید که نگران شوید. این اپلیکیشنها ممکن است به دادههای شما نیازی نداشته باشند، اما در صورت وقوع شرایطی که بهنظر میرسد میتوانند از اطلاعات شما بهرهبرداری کنند، به دنبال کسب درآمد خواهند بود. امروز، هوش مصنوعی نیز به همین نحو عمل میکند. بهعنوان مثال، مرورگر جدید مبتنی بر هوش مصنوعی؛ Comet که توسط شرکت Perplexity معرفی شده، به کاربران این امکان را میدهد که با استفاده از موتور جستجوی داخلی خود به سوالات پاسخ دهند و وظایف روزمره را خودکار کنند. اما در یک بررسی اخیر، به این نتیجه رسیدیم که وقتی Perplexity درخواست دسترسی به تقویم گوگل کاربر را میکند، بهطور گستردهای درخواست مجوزهایی از حساب کاربری گوگل کاربر میکند.
این مجوزها شامل توانایی مدیریت پیشنویسها، ارسال ایمیلها، دانلود مخاطبین، مشاهده و ویرایش رویدادها در تمامی تقویمها و حتی دسترسی به فهرست کامل کارکنان شرکت کاربر است. هرچند Perplexity ادعا میکند که بخش عمدهای از این دادهها بهصورت محلی روی دستگاه کاربر ذخیره میشود، اما در واقع کاربر با این کار به شرکت اجازه میدهد که به اطلاعات شخصی او دسترسی داشته باشد و حتی از دادهها برای بهبود مدلهای هوش مصنوعی خود استفاده کند.
این روند تنها محدود به Perplexity نیست. تعداد زیادی از اپلیکیشنهای هوش مصنوعی وجود دارند که ادعا میکنند میتوانند زمان شما را با تبدیل گفتوگوهای شما یا جلسات کاری به متن، صرفهجویی کنند، اما برای این کار به دسترسی به مکالمات خصوصی، تقویمها و مخاطبین شما نیاز دارند. شرکت متا نیز در حال آزمایش حد مجاز دسترسیهای لازم برای اپلیکیشنهای هوش مصنوعی خود است که شامل دسترسی به عکسهای ذخیرهشده در گالری دوربین کاربران میشود.
مریدیت ویتاکر، رئیس سیگنال، بهتازگی استفاده از دستیاران هوش مصنوعی را به «گذاشتن مغزتان در یک شیشه» تشبیه کرد. او توضیح داد که چگونه برخی از محصولات هوش مصنوعی میتوانند وعده انجام کارهای روزمره را بدهند، مانند رزرو میز در رستوران یا خرید بلیت کنسرت. اما برای انجام این کار، هوش مصنوعی نیاز به مجوز کاربر برای باز کردن مرورگر، دسترسی به پسوردها، نشانههای مرورگر و تاریخچه جستجو دارد.
با این حال، استفاده از دستیاران هوش مصنوعی که به دادههای شما وابستهاند، خطرات جدی امنیتی و حریم خصوصی را به همراه دارد. با اعطای این دسترسی، شما بهطور ناگهانی و بدون برگشت، حق دسترسی به کل اطلاعات شخصی خود را در لحظه به شرکت مربوطه واگذار میکنید. به همین دلیل، پیش از دادن مجوز به هر اپلیکیشن هوش مصنوعی، لازم است خود را در برابر خطرات احتمالی آن بهویژه از نظر امنیت و حریم خصوصی دقیقاً بررسی کنید.
در نهایت، ارزش دهی به منافعی که از استفاده از این نوع فناوریها بهدست میآورید، دلیلی است که باید بهصورت جدی مورد بررسی قرار گیرد. هر اپلیکیشن هوش مصنوعی که سطوح گستردهای از مجوزها را درخواست کند، باید زنگ خطر شما را به صدا درآورد.