Spoor؛ نرمافزاری برای حفاظت از پرندگان در برابر تأثیر توربینهای بادی
استارتاپ نروژی Spoor که در اسلو مستقر است، با استفاده از بینایی کامپیوتری و هوش مصنوعی راهکاری عملی برای کاهش تأثیر توربینهای بادی بر جمعیت پرندگان ارائه کرده است. این شرکت از زمان تاسیس در 2021 تاکنون نشان داده است که فناوریاش نه تنها عملی است بلکه مورد استقبال اپراتورهای انرژی بادی و صنایع مرتبط قرار گرفته است.
چگونه کار میکند؟
نرمافزار Spoor با بهرهگیری از دوربینهای با رزولوشن بالا (هر دوربین متداول بازار) حرکات، الگوهای مهاجرت و گونههای پرندگان را تا شعاع حدود 2.5 کیلومتر شناسایی و ردیابی میکند. این اطلاعات به اپراتورهای مزارع بادی امکان میدهد محلیابی بهتری برای توربینها انجام دهند و در زمان اوج مهاجرت یا تجمع پرندگان، با تدابیری مانند کاهش سرعت یا توقف موقت توربینها از برخورد جانوران جلوگیری کنند.
پیشرفت فنی و دقت شناسایی
در زمان جذب سرمایه اولیه در 2024، برد ردیابی Spoor حدود 1 کیلومتر بود که با افزایش دادهها و ارتقای مدلهای هوش مصنوعی اکنون به بیش از 2.5 کیلومتر رسیده است. دقت شناسایی گونهها نیز با کمک دادههای میدانی و تیمی از کارشناسان پرندهشناسی داخلی به حدود 96٪ افزایش یافته است. وجود کارشناس اورنیتولوژی در شرکت به آموزش مدل برای گونههای نادر یا بومی کشورهای مختلف کمک چشمگیری کرده است.
کاربردهای فراتر از انرژی بادی
تا امروز Spoor در سه قاره مستقر شده و با بیش از 20 شرکت بزرگ انرژی همکاری دارد. علاوه بر مزارع بادی، تقاضا از صنایع دیگر مانند فرودگاهها و مزارع آبزیپروری نیز افزایش یافته است. این شرکت حتی با شرکت معدنی بینالمللی Rio Tinto در زمینه ردیابی خفاشها همکاری دارد. هرچند مشتریان خواهان استفاده از فناوری برای ردیابی اشیاء مشابه پرندگان مثل پهپادها نیز شدهاند، مدیرعامل Spoor تاکید کرده است که فعلاً برنامهای برای تغییر مسیر اصلی کسبوکار به سمت این حوزهها ندارد.
دلایل افزایش اهمیت این فناوری
فشارهای نظارتی و قوانین حفاظتی در کشورهای مختلف بر محدودیتهای احداث و عملکرد مزارع بادی تاثیرگذار است؛ نمونهای از آن تعطیلی یک مزرعه بادی در فرانسه و اعمال جریمههای سنگین به دلیل اثرات زیستمحیطی محلی است. در چنین فضایی، ابزارهای دقیق ردیابی و مستندسازی نقش کلیدی در رعایت مقررات و کاهش تعارض بین توسعه انرژی تجدیدپذیر و حفاظت از تنوع زیستی دارند.
سرمایهگذاری و چشمانداز آینده
Spoor اخیراً دور سری A را به میزان 8 میلیون یورو جمعآوری کرده که توسط SET Ventures هدایت و با مشارکت Ørsted Ventures، Superorganism و سرمایهگذاران استراتژیک تکمیل شده است. مدیرعامل شرکت معتقد است تقاضا برای چنین فناوریهایی با سختگیری بیشتر مقررات رشد خواهد کرد و هدف Spoor تثبیت جایگاه رهبری در صنعت انرژی بادی و اثبات ارزش کاربردی فناوری در دیگر بخشها است.
جمعبندی
ترکیب بینایی کامپیوتری، هوش مصنوعی و دانش پرندهشناسی، امکان ارائه راهکارهای مقرونبهصرفه و مقیاسپذیر برای کاهش تصادفات پرندگان با توربینهای بادی را فراهم آورده است. Spoor نمونهای از استارتاپهایی است که با فناوری دقیق و دادهمحور تلاش میکنند توسعه انرژیهای تجدیدپذیر را با حفاظت از تنوع زیستی همسو کنند؛ مسیری که میتواند بهترین سازگاری بین صنعت و طبیعت را رقم بزند.