پیوندهای عاطفی: آیا ربات‌های هوش مصنوعی می‌توانند جایگزین روابط انسانی شوند؟
در دنیای امروز که زندگی‌های ما به‌طور فزاینده‌ای دیجیتالی شده و زمان بیشتری را با ربات‌های چت شباهت‌دار به انسان سپری می‌کنیم، مرز بین ارتباط انسانی و شبیه‌سازی ماشین به طور فزاینده‌ای محو می‌شود. بر اساس یک مطالعه اخیر از Match.com، بیش از ۲۰ درصد از افراد در حال حاضر از هوش مصنوعی برای ایجاد پروفایل‌های دوستیابی و آغاز مکالمات استفاده می‌کنند. برخی از افراد حتی رابطه‌های عاطفی ایجاد کرده و به دنبال ایجاد پیوندهایی رمانتیک با هم‌نشینان هوش مصنوعی هستند. میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان از ربات‌های هوش مصنوعی نظیر Replika، Character AI و Nomi AI استفاده می‌کنند که ۷۲ درصد از نوجوانان آمریکایی را شامل می‌شود. برخی از افراد گزارش داده‌اند که به مدل‌های زبان عمومی مانند ChatGPT نیز عشق ورزیده‌اند.
این پدیده برای برخی به عنوان یک روند ناامیدکننده و ناسالم تصور می‌شود، مشابه فیلم «او» و نشانه‌ای از اینکه عشق واقعی توسط کدهای شرکت‌های فناوری جایگزین می‌شود. اما برای دیگران، هم‌نشین‌های هوش مصنوعی به عنوان یک حیات‌زننده به حساب می‌آید؛ راهی برای احساس دیده‌شدن و حمایت در دنیایی که نزدیکی انسانی به طور فزاینده‌ای دشوار شده است. اخیراً مطالعه‌ای نشان داده است که یک چهارم جوانان به این باورند که روابط هوش مصنوعی ممکن است به‌زودی جایگزین روابط انسانی شود.
موضوع گفتگو در ایونتی که ماه گذشته در نیویورک برگزار شد به همین مسأله اختصاص داشت. مجری این بحث، Nayeema Raza، روزنامه‌نگار و مستندساز بود. در اینجا، Thao Ha، استاد روانشناسی از دانشگاه آریزونا و یکی از بنیانگذاران جمعیت مدرن عشق، از فواید هم‌نشین‌های هوش مصنوعی دفاع کرد. او معتقد است که «هوش مصنوعی یک شکل هیجان‌انگیز از ارتباط است… نه تهدیدی برای عشق، بلکه یک تکامل آن».
در طرف مقابل، Justin Garcia، مدیر اجرایی و دانشمند ارشد موسسه Kinsey و مشاور علمی Match.com، تاکید کرد که اعطای اعتبار و توجه دائمی از سوی ماشین‌ها برای انسان‌ها مناسب نیست و وابستگی به آن‌ها نشانه‌ای صادق از دینامیک روابط انسانی نیست.
بسیاری از مردم ممکن است احساس کنند که هم‌نشین‌های هوش مصنوعی می‌توانند حمایت عاطفی را فراهم کنند که در روابط انسانی خود دریافت نمی‌کنند. اما Garcia معتقد است که اعتماد از مهم‌ترین عناصر هر رابطه انسانی است و مردم به هوش مصنوعی اعتماد ندارند. بر اساس یک نظرسنجی اخیر، یک‌سوم آمریکایی‌ها فکر می‌کنند که هوش مصنوعی ممکن است به بشریت آسیب برساند.
موضوع دیگر که مورد بحث قرار گرفت، نیاز فیزیکی به تماس و نزدیکی انسانی است. Garcia توضیح داد که ما بیولوژیکی به نزدیکی انسانی نیاز داریم و کمبود این لمس می‌تواند منجر به استرس و اضطراب شود. Ha به تحقیقاتی اشاره کرد که به بررسی لمس انسانی در واقعیت مجازی پرداخته است و همچنین بر فرصت‌های فزاینده‌ای که تکنولوژی‌های جدید برای جبران این کمبود ایجاد می‌کنند، تأکید کرد.
این مباحثات حاکی از آن است که در حالی که هوش مصنوعی می‌تواند به عنوان ابزاری برای کشف جوانب مختلف زندگی انسانی عمل کند، نباید فراموش کنیم که روابط انسانی واقعی به تاثیرات عمیق‌تری از جمله عشق و عاطفه نیاز دارد. بحث درباره این مسائل همچنان ادامه دارد و باید دید که آیا واقعاً می‌توان علاقه به ماشین‌ها را با عشق واقعی تعویض کرد یا خیر.