سونالی دیریکر، شریک عمومی در شرکت سرمایهگذاری اکسِل و یکی از تأثیرگذارترین سرمایهگذاران ریسکپذیر در اروپا، نسبت به آینده قاره اروپا در زمینه هوش مصنوعی دید مثبتی دارد. اما او در عین حال نگرانیهایی از ایجاد قوانین بیش از حد سختگیرانه دارد که میتواند به روند رشد این حوزه آسیب برساند. در یک رویداد TechCrunch StrictlyVC که اخیراً در لندن برگزار شد، دیریکر بر جایگاه اروپا در رقابت جهانی هوش مصنوعی تأکید کرد و بین خوشبینی و واقعگرایی تعادل برقرار کرد. او به حضار گفت: «ما تمام اجزا را داریم: کارآفرینان، آرزوها، مدارس، سرمایه و استعداد». بهاعتقاد او، آنچه که گم شده توانایی «آزادسازی» این پتانسیل در مقیاس وسیع است.
مانع اصلی بهگفتهی او، پیچیدگیهای قوانین تنظیمی در اروپا و بهویژه قانون هوش مصنوعی است که به رغم نوآوریهایی که در نظر دارد، میتواند بر سرعت رشد تأثیر منفی بگذارد. دیریکر تأکید کرد که این قوانین در بخشهای پرخطر مانند بهداشت و درمان و مالی نیازمند رعایت هستند، اما او نگران است که دامنه وسیع قانون هوش مصنوعی و جریمههای سنگین آن باعث کاهش نوآوری در زمانی شود که استارتاپهای اروپایی به فضا برای آزمایش و رشد نیاز دارند. او میگوید: «فرصتی واقعی وجود دارد تا سریع پیش برویم و به آنچه که شایستهاش هستیم بپردازیم، اما با موانع قانونی مواجه هستیم».
قانون هوش مصنوعی تغییراتی را در شیوههای عملیاتی صنایع با ریسک بالا از جمله اعتبارسنجی و تصویربرداری پزشکی اعمال کرده که موجب نگرانیهایی در بین سرمایهگذاران مانند دیریکر شده است. در حالی که اهداف نیکوکارانه این قانون قابل تحسین است، او نگران است که این رویکرد ممکن است مانع از آزمایشهای اولیه و کارآفرینی در این حوزه شود. این احساس فوریت در نگهبانی ژئوپلیتیک افزایش یافته است؛ در نتیجه حمایتهای ایالات متحده از استقلال دفاعی و اقتصادی اروپا در حال کاهش است. دیریکر این لحظه را بهعنوان برههای سرنوشتساز برای اتحادیه اروپا میبیند و میگوید: «اکنون که اروپا باید با چالشهای چند جانبه روبرو شود، باید خودکفا و مستقل باشد».
او به تلاشهایی مانند «رژیم ۲۸» اشاره میکند که هدف آن ایجاد مجموعهای واحد از قوانین برای کسبوکارها در سرتاسر اتحادیه اروپا است، که به ایجاد منطقهای بیشتر متحد و دوستانه برای استارتاپها کمک خواهد کرد. در حال حاضر، تنوع قوانین کار، مجوزها و ساختارهای شرکتی در کشورهای مختلف باعث افزایش پیچیدگی و کندی پیشرفت میشود. دیریکر میگوید: «اگر واقعاً یک منطقه واحد بودیم، قدرتی که میتوانستیم آزاد کنیم بینظیر بود».
در نظر دیریکر، اروپا به آرامی در حال پیشی گرفتن نیست فقط در بخش نوآوری بلکه در پذیرش ریسک و آزمایشها نیز در حال پیشرفت است. شهرهایی مانند زوریخ، مونیخ، پاریس و لندن در حال شکلگیری اکوسیستمهای مستقل خود هستند و بهخاطر دانشگاههای برجسته و بنیانگذاران باتجربه، از یکدیگر تقویت میشوند. اکسِل تاکنون در بیش از ۷۰ شهر در اروپا و اسرائیل سرمایهگذاری کرده و دیریکر با این تجربهها، نگاهی نزدیک به چشمانداز پرجاذبه اما پراکنده فناوری قاره ارائه میدهد.
با این حال، او در یک شب عادی به تضاد بارزی با ایالات متحده در زمینه پذیرش فناوری اشاره کرده و گفت: «در ایالات متحده تمایل بیشتری برای آزمایش با هوش مصنوعی وجود دارد. آنها به شرکتهای نوآور و اولیه وارد سرمایهگذاری میشوند که این چرخدنده همچنان در حال چرخش است». استراتژی اکسِل نیز در پاسخ به این واقعیت طراحی شده است. هر چند این شرکت در هیچیک از شرکتهای اصلی مدلهای بنیادی هوش مصنوعی مانند OpenAI یا Anthropic سرمایهگذاری نکرده است، اما بیشتر به لایههای کاربردی توجه میکند. دیریکر افزود: «ما با لایههای کاربردی احساس راحتی داریم. این مدلهای بنیادی نیاز به سرمایهگذاری بالایی دارند و بهطور واقعی شبیه به شرکتهای فعال در بخش ریسکپذیر نیستند».
در این راستا، او از مثالهایی از شرکتهای موفق مانند Synthesia، یک پلتفرم تولید ویدئو برای آموزشهای شرکتی و Speak، اپلیکیشنی برای یادگیری زبان که به تازگی به ارزش یک میلیارد دلار رسیده است، نام برد. دیریکر معتقد است اینها نمونههای اولیهای از توانایی هوش مصنوعی در ایجاد رفتارها و مدلهای کسبوکار جدید هستند و میگوید: «ما در حال گسترش بازارهای قابل دسترسی به شکلی هستیم که هرگز ندیدهایم».
در نهایت، دیریکر این لحظه را هم به عنوان یک چالش و هم به عنوان یک فرصت بینظیر میبیند. اگر اروپا بیش از حد به سمت تنظیمات قانونی متمایل شود، این خطر وجود دارد که نوآوریهای ضروری برای رقابت جهانی را کمرنگ کند – نه تنها در زمینه هوش مصنوعی، بلکه در تمام طیف فناوری. او میگوید: «ما در یک سوپرچرخه هستیم. این چرخشها هرگز به آسانی رخ نمیدهند و ما نمیتوانیم برای خود محدودیت ایجاد کنیم». با افزایش عدم قطعیتهای ژئوپلیتیکی و با نگاه رو به داخل ایالات متحده، اروپا چارهای جز سرمایهگذاری بر خود ندارد. اگر بتواند تعادل مناسبی برقرار کند، دیریکر معتقد است که همه چیزهایی که برای رهبری نیاز دارد را در اختیار دارد.
در پاسخ به سوالی از سوی یکی از حضار درباره اینکه بنیانگذاران اتحادیه اروپا چگونه میتوانند با همتایان آمریکایی خود رقابت کنند، او بیدرنگ پاسخ داد: «من فکر میکنم آنها در حال حاضر رقابتی هستند»، و به شرکتهایی که اکسِل در آنها سرمایهگذاری کرده است از جمله سوپرسل و اسپوتیفای اشاره کرد و افزود: «این بنیانگذاران هیچ تفاوتی ندارند».