سازمان غیرانتفاعی Creative Commons که در زمینه صدور مجوزهایی برای اشتراک آثار و حفظ حق کپی به فعالان این حوزه کمک کرده است، اکنون بهطور جدی به دورانی که هوش مصنوعی در آن تعریف میشود، میاندیشد. به تازگی، این سازمان از پروژه جدیدی به نام “CC signals” رونمایی کرده است که هدف آن فراهم آوردن شرایطی برای دارندگان دادههاست تا بتوانند شرایط استفاده و یا عدم استفاده ماشینها، بهویژه در آموزش مدلهای هوش مصنوعی، را مشخص کنند.
این ابتکار به دنبال برقراری تعادل میان ماهیت باز اینترنت و نیاز فزاینده به دادهها برای تغذیه هوش مصنوعی است. بهگفته Creative Commons، استخراج مداوم دادهها ممکن است به کاهش شفافیت و واگذاری اطلاعات اینترنتی به سوی گزارههای محافظتی منجر شود، بهگونهای که برخی سایتها به جای اشتراکگذاری اطلاعات، دسترسی به دادههای خود را به صورت محدود درآورند یا با پرداخت هزینه به کاربران ارائه نمایند.
پروژه CC signals بهعنوان یک راهحل قانونی و فنی طراحی شده است تا چارچوبی برای اشتراکگذاری دادهها ارائه دهد، بهطوریکه در آن رابطه بین کسانی که کنترل دادهها را دارند و کسانی که از آنها برای آموزش هوش مصنوعی استفاده میکنند، به روشنی مشخص باشد. به طور خاص، با توجه به تغییراتی که شرکتها در سیاستها و شرایط خدمات خود به منظور محدود کردن آموزش هوش مصنوعی بر اساس دادههای موجود ایجاد میکنند، تقاضا برای این ابزار در حال افزایش است.
به عنوان نمونه، پلتفرم X در ابتدا تغییراتی را ایجاد کرد که به اشخاص ثالث اجازه میداد به دادههای عمومی آن دسترسی پیدا کنند، اما بعدها این تصمیم را لغو کرد. همچنین، Reddit از فایل robots.txt خود برای محدود کردن دسترسی رباتها به دادههایش استفاده میکند. Cloudflare نیز به دنبال راهحلی است که شامل اخذ هزینه از رباتهای هوش مصنوعی بهخاطر جمعآوری دادهها باشد. در همین حال، توسعهدهندگان نرمافزارهای منبع باز نیز ابزارهایی برای کند کردن و هدر دادن منابع رباتهای هوش مصنوعی که به دستورالعملهای “عدم جمعآوری” آنان احترام نمیگذارند، ساختهاند.
پروژه CC signals در عوض یک راهحل متفاوت را ارائه میدهد: مجموعهای از ابزارها که دامنهای از قابلیت اجرای قانونی را در بر میگیرد و از جنبه اخلاقی نیز وزن خاص خود را دارد، مشابه مجوزهای CC که میلیاردها اثر خلاقانه با مجوز باز را تحت پوشش قرار داده است. آنا توماتدیور، مدیرعامل Creative Commons، در این مورد گفت: “CC signals به منظور حفظ منابع مشترک در عصر هوش مصنوعی طراحی شدهاند. همانطور که مجوزهای CC به ساخت وب باز کمک کردند، ما نیز باور داریم که CC signals میتوانند اکوسیستم هوش مصنوعی باز و متکی به تعاملات متقابل را شکل دهند.”
این پروژه در حال حاضر در مراحل اولیه خود قرار دارد و طراحیهای اولیه آن در وبسایت CC و صفحه GitHub منتشر شده است. این سازمان بهطور فعال در تلاش است تا بازخورد عمومی را قبل از برنامهریزی برای راهاندازی آزمایشی (آلفا) در نوامبر 2025 دریافت کند و همچنین سلسله نشستهای عمومی برای دریافت نظرات و پاسخ به سوالات برگزار خواهد کرد.