گوگل دیپ مایند روز پنجشنبه از دستاوردی بزرگ در پیشبینی طوفانهای استوایی خبر داد و از یک سیستم هوش مصنوعی جدید رونمایی کرد که قادر است با دقت بینظیری هم مسیر و هم شدت چرخههای استوایی را پیشبینی کند. این دستاورد، چالشی بوده است که مدلهای قدیمی آبوهوایی برای دههها از عهده آن برنیامدهاند.
این شرکت پلتفرم تعاملی «Weather Lab» را راهاندازی کرده است که مدل پیشبینی طوفانهای تجربی خود را معرفی میکند و میتواند ۵۰ سناریو مختلف طوفان را تا ۱۵ روز پیش از وقوع ایجاد کند. بهطور خاص، دیپ مایند از یک همکاری با مرکز ملی طوفانهای ایالات متحده خبر داده است که برای اولین بار این نهاد فدرال پیشبینیهای تجربی هوش مصنوعی را در روند پیشبینیهای عملیاتی خود گنجانده است.
فران آلت، دانشمند تحقیقاتی دیپ مایند، در یک کنفرانس خبری گفت: «ما سه جنبه متفاوت را ارائه میدهیم. اول، یک مدل تجربی جدید که بهطور خاص برای طوفانهای استوایی ساخته شده است. دوم، ما از همکاری با مرکز ملی طوفانها خوشحالیم که به کارشناسان پیشبینی این امکان را میدهد که پیشبینیهای ما را بهصورت زنده مشاهده کنند.»
این اعلامیه نقطه عطفی در کاربرد هوش مصنوعی در پیشبینی آبو هوا محسوب میشود، خصوصاً در زمینهای که مدلهای یادگیری ماشین بهسرعت در حال پیشی گرفتن از سیستمهای مبتنی بر فیزیک سنتی هستند. طوفانهای استوایی، شامل هاریکنها، تایفونها و طوفانها، در ۵۰ سال گذشته ۱.۴ تریلیون دلار خسارت اقتصادی به بار آوردهاند و پیشبینی دقیق آنها برای میلیونها نفر در مناطق ساحلی آسیبپذیر حیاتی است.
مدل پیشبینی تجربی دیپ مایند توانسته است هر دو مشکل پیشبینی مسیر و شدت طوفان را بهطور همزمان حل کند. در ارزیابیهای داخلی براساس پروتکلهای مرکز ملی طوفانها، این سیستم هوش مصنوعی بهبودهای قابل توجهی نسبت به روشهای موجود نشان داده و پیشبینیهای پنجروزه آن بهطور متوسط ۱۴۰ کیلومتر به موقعیتهای واقعی طوفان نزدیکتر بوده است.
علاوه بر بهبود دقت، این سیستم هوش مصنوعی در زمینه کارایی نیز شاهد پیشرفتهای چشمگیری بوده است. در حالی که مدلهای سنتی ساعتها زمان برای تولید پیشبینیها نیاز دارند، مدل دیپ مایند پیشبینیهای ۱۵ روزه را تنها در حدود یک دقیقه روی یک چیپ کامپیوتری متخصص تولید میکند. این مزیت سرعت به سیستم اجازه میدهد تا به ضربالاجلهای عملیاتی تنگ پاسخ بدهد.
همکاری با مرکز ملی طوفانها نشاندهنده اعتبار پیشبینیهای آبو هوایی هوش مصنوعی است. این همکاری بهطور رسمی از بحثهای غیررسمی که حدود ۱۸ ماه پیش آغاز شده بود، شکل گرفت و به پیشبینیکنندگان این امکان را میدهد که پیشبینیهای هوش مصنوعی را با روشهای سنتی ادغام کنند.
در حال حاضر فصل طوفانهای استوایی در اقیانوس اطلس ۲۰۲۵ آغاز شده و پیشبینیکنندگان این مرکز قادر خواهند بود پیشبینیهای زنده هوش مصنوعی را در کنار مدلهای مبتنی بر فیزیک مشاهده کنند که این امر میتواند حساسیت و دقت پیشبینیها را به طور قابل ملاحظهای افزایش دهد.
در نهایت، این نوآوری در پیشبینی طوفانهای استوایی نشاندهنده تکامل روزافزون هوش مصنوعی در حوزه پیشبینی آبو هواست. در جهانی که تغییرات اقلیمی میتواند رفتار طوفانهای استوایی را شدت بخشد، ارتقاء دقت پیشبینیها میتواند برای حفاظت از جمعیتهای آسیبپذیر ساحلی در سراسر جهان ضروری باشد.