عنوان: آینده توزیع اپلیکیشنها: اجرای اپها داخل ChatGPT در برابر سیری بازطراحیشدهٔ اپل
OpenAI این هفته اعلام کرد که اپها از این پس میتوانند مستقیماً درون ChatGPT اجرا شوند؛ قابلیتی که به کاربران اجازه میدهد بدون جابهجایی بین برنامههای مختلف، سفر رزرو کنند، لیست پخش بسازند یا طراحیها را ویرایش کنند. ترکیب 800 میلیون کاربر فعال هفتگی ChatGPT با کیت توسعهٔ اپ (Apps SDK) بسیاری را بر آن داشته که این پلتفرم را «کانال توزیع بومیِ هوش مصنوعی» آینده بنامند و حتی از منتسبکردن اهمیت آن به معرفی اپ استور توسط استیو جابز یاد کنند. با این حال، پرسش کلیدی این است که آیا این مدل واقعاً میتواند جایگاه فعلی اپ استور و تجربهٔ مبتنی بر گوشیهای هوشمند را تضعیف کند یا خیر — و در این رقابت، اپل هنوز دست خالی نیست.
چرا این تغییر مهم است
– تجربهٔ کاربری: اجرای اپها داخل ChatGPT فرایند استفاده از سرویسها را ساده میکند؛ کاربر به جای باز کردن اپهای مختلف، از طریق رابط گفتگو با یک دستیار هوش مصنوعی به هدف خود میرسد.
– یکپارچهسازی هوش مصنوعی: مدلهای زبانی بزرگ میتوانند نیاز کاربر را تشخیص دهند، دادهها را جمعبندی کنند و عملیاتی را بدون نیاز به پیمایش صفحات و منوها انجام دهند — چیزی که برای بسیاری بهصرفهتر از جستجو میان نتایج گوگل یا باز کردن اپهای منفرد است.
محدودیتها و موانع مدل ChatGPT
با وجود نوآوری، پلتفرم اپهای درون ChatGPT چند محدودیت عملی دارد که مانع پذیرش کامل آن میشود:
– رابط چتمحور: برای احضار اپ باید نام آن را در متن وارد کنید یا آن را بهطور مشخص فراخوانی کنید؛ این نیاز به آموزش کاربر دارد و ورود نادرست میتواند منجر به خطا یا گیر کردن در صفحهٔ بارگذاری شود.
– احراز هویت و مجوزها: برای استفاده از هر اپ لازم است آن را نصب کنید و پس از آن با صفحههای پر از هشدار و احراز هویت (نام کاربری، رمز و گاه 2FA) موافقت کنید که تجربهٔ شروع کار را پیچیده میکند.
– محدودیت تکاپی و از دست رفتن برندینگ: در ChatGPT معمولاً فقط میتوان با یک اپ همزمان تعامل داشت و طراحی/هویت بصری اپها تا حد زیادی حذف میشود؛ این موضوع میتواند برای کاربرانی که به ظاهر و قابلیتهای خاص اپ وابستهاند، ناخوشایند باشد.
– پذیرش توسعهدهندگان: اجرای کامل این مدل به پذیرش وسیع توسعهدهندگان و فناوریهایی مثل Model Context Protocol (MCP) وابسته است؛ در حال حاضر فقط تعدادی از اپها (مانند Booking.com، Expedia، Spotify، Figma، Coursera، Zillow و Canva) با این مدل یکپارچه شدهاند.
چرا اپل هنوز در بازی است
اپل مزایای ساختاری و اکوسیستمی قابلتوجهی دارد: کنترل سختافزار، سیستمعامل، اپ استور و دسترسی به حدود 1.5 میلیارد کاربر آیفون در سطح جهانی. برنامهٔ اپل برای «کشتن آیکون اپ بدون از بین بردن اپ» بهمعنای بازتعریف نحوهٔ تعامل با نرمافزارهاست: نسخهٔ بازطراحیشدهٔ سیری و سیستمی که اپها را بهصورت محاورهای و مبتنی بر هوش مصنوعی در اختیار کاربر قرار میدهد، وعدهٔ تجربهٔ «کمتر ضربه زدن، بیشتر صحبت کردن» را میدهد.
نوآوریهای اپل برای توسعهدهندگان و کاربران
– استفادهٔ آسانتر از قابلیتهای هوش مصنوعی در اپها: اپل اعلام کرده توسعهدهندگان میتوانند بدون بار توسعهٔ اضافی، از قابلیتهایی مثل بازنگری متن یا بازنویسی استفاده کنند.
– گسترش چارچوب Intents و App Intents: اپل این چارچوبها را برای پشتیبانی بهتر از دستههای مختلف اپها توسعه میدهد— از نوتبرداری و رسانه تا پیامرسانی، پرداختها، رزرو رستوران و موارد کاری— تا سیری بتواند عملیات منوها و آیتمهای درون اپ را فراخوانی کند.
– یکپارچگی با امکانات سیستم: App Intents پیشتر راهی برای همگرا کردن عملکرد اپ با Spotlight، دکمهٔ Action، ویجتها و قابلیتهای جستجوی بصری فراهم کرده بود؛ با افزودن «هوش اپل»، این همگرایی عمیقتر و طبیعیتر خواهد شد.
– حریم خصوصی و کنترل داده: اپل ابزارهای بیشتری برای محدودسازی جمعآوری داده توسط اپها و حفظ حریم خصوصی کاربران دارد؛ این مزیت برای کاربران حساس به حریم خصوصی یک برگ برنده است.
زمانبندی و رقابت واقعی
گزارشها حاکی از آن است که اپل نسخهٔ جدید سیری را در حال آزمایش داخلی دارد و امکان فراخوانی اپها با فرمان صوتی برای اپهایی همچون Uber، YouTube، WhatsApp و غیره در مراحل آزمایشی قرار دارد؛ اپل تأیید کرده این قابلیت احتمالاً سال آینده عرضه میشود. از سوی دیگر، OpenAI در پی گسترش نفوذ خود حتی به فکر توسعهٔ سختافزار اختصاصی افتاده است، اما غلبه بر اکوسیستم گستردهٔ گوشیهای هوشمند و عادتهای کاربران کار آسانی نیست. افزون بر این، واکنش عمومی به دستگاههای هموارهروشن هوش مصنوعی و نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی میتواند مانع پذیرش سریع سختافزار جدید شود.
نتیجهگیری
پلتفرم اپهای داخل ChatGPT یک گام بزرگ و نوآورانه در نحوهٔ دسترسی به خدمات آنلاین است، اما تا تبدیلشدن به جایگزین کامل اپ استور یا تجربهٔ مبتنی بر سیستمعامل راه زیادی باقی مانده است. موفقیت هر کدام از مدلها بستگی به سه عامل کلیدی دارد: پذیرش توسعهدهندگان، تجربهٔ کاربری بدون اصطکاک و اعتماد کاربران به حریم خصوصی. برای کوتاهمدت، به نظر میرسد هر دو رویکرد — رابط گفتگو محور OpenAI و تجربهٔ یکپارچهٔ سیستمعاملی اپل — کنار یکدیگر رشد خواهند کرد و رقابت نهایی را شکل خواهند داد؛ رقابتی که میتواند نحوهٔ تعامل ما با اپلیکیشنها را برای دههٔ آینده بازتعریف کند.