در جدیدترین مقالهای که روز سهشنبه به نام “تکینگی ملایم” منتشر شد، سم آلتمن، مدیرعامل OpenAI، دیدگاههای جدید خود را درباره چگونگی تحول تجربه انسانی به واسطه هوش مصنوعی در ۱۵ سال آینده به اشتراک گذاشت. این مقاله نمونهای بارز از آیندهنگری آلتمن است؛ وی وعدههای مربوط به هوش عمومی مصنوعی (AGI) را برجسته کرده و مدعی است که شرکتش به دستیابی به این هدف نزدیک است، در حالی که همزمان به تأخیر در ورود آن هم اشاره میکند.
آلتمن به طور منظم مقالاتی از این دست منتشر میکند که در آنها آیندهای را به تصویر میکشد که هوش مصنوعی در حال تغییر تصورات ما از کار، انرژی و قراردادهای اجتماعی است. اما اغلب، این مقالات حاوی نشانههایی از پروژههای آینده OpenAI هستند. به عنوان نمونه، آلتمن در بخشی از مقاله خود ادعا کرد که در سال ۲۰۲۶، جهان ممکن است شاهد ظهور سیستمهای هوش مصنوعی باشد که قادر به کشف بینشهای نوین هستند. هرچند این ادعا کمی مبهم است، اما مقامات OpenAI اخیراً اعلام کردهاند که شرکت به دنبال طراحی مدلهای هوش مصنوعی است که بتوانند ایدههای جدید و جالبی درباره جهان ارائه دهند.
در ماه آوریل، هنگام اعلام مدلهای استدلال جدید OpenAI به نامهای o3 و o4-mini، گریگ بروکمن، همبنیانگذار و رئیس این شرکت، بیان کرد که این نمونهها نخستین مدلهایی هستند که دانشمندان برای تولید ایدههای نوین و مفید از آنها استفاده کردهاند. مقاله آلتمن نشان میدهد که در سال آینده OpenAI ممکن است تلاشهای خود را برای توسعه هوش مصنوعی که قابلیت تولید بینشهای نوین را دارد، افزایش دهد.
OpenAI تنها شرکتی نیست که در این حوزه به فعالیت پرداخته است؛ تعدادی از رقبای OpenAI نیز به سمت آموزش مدلهای هوش مصنوعی متمایل شدهاند که میتوانند به دانشمندان در تولید فرضیات جدید و کشفیات نو کمک کنند. به عنوان مثال، گوگل در ماه مه مقالهای در مورد AlphaEvolve منتشر کرد، یک عامل کدگذاری هوش مصنوعی که به ادعای این شرکت، روشهای نوینی برای حل مسائل پیچیده ریاضی ارائه داده است. همچنین، استارتاپ FutureHouse، که تحت حمایت مدیر عامل سابق گوگل، اریک اشمیت، قرار دارد، اعلام کرده که ابزار عامل هوش مصنوعی آن قابلیت دستیابی به کشفیات علمی واقعی را دارد.
در ماه مه، شرکت Anthropic برنامهای به منظور پشتیبانی از پژوهشهای علمی راهاندازی کرد. اگر این شرکتها موفق شوند، میتوانند بخش مهمی از روند علمی را خودکار کنند و به طور بالقوه به صنایع بزرگی مانند کشف دارو، علم مواد و دیگر حوزههای علمی قدم بگذارند.
این نخستین باری نیست که آلتمن در یک مقاله به برنامههای OpenAI اشاره میکند. در ژانویه، وی مقالهای منتشر کرد و به این نکته اشاره کرد که سال ۲۰۲۵ سال عوامل هوش مصنوعی خواهد بود. شرکت او سپس اولین سه عامل هوش مصنوعی به نامهای Operator، Deep Research و Codex را معرفی کرد. با این حال، دستیابی به این هدف که سیستمهای هوش مصنوعی بتوانند بینشهای نوین تولید کنند، ممکن است دشوارتر از ساختن سیستمهای عامل باشد.
جامعه علمی به طور کلی نسبت به توانایی هوش مصنوعی در تولید بینشهای واقعی و اصیل شک و تردید دارد. در اوایل امسال، توماس ولف، مدیر علمی Hugging Face، مقالهای نوشت و بیان کرد که سیستمهای هوش مصنوعی مدرن نمیتوانند سوالات بزرگ مطرح کنند که این یکی از کلیدهای هر پیشرفت علمی واقعی است. کنت استنلی، پیشین رئیس تحقیقات OpenAI، نیز به TechCrunch گفته بود که مدلهای هوش مصنوعی فعلی نمیتوانند فرضیات نوین تولید کنند. او اکنون در حال ساخت تیمی در Lila Sciences است، یک استارتاپ که ۲۰۰ میلیون دلار جذب سرمایه کرده تا آزمایشگاهی مجهز به هوش مصنوعی ایجاد کند که به دنبال تولید فرضیات بهتر باشد.
این مسئله به گفته استنلی دشوار است، زیرا شامل این میشود که به مدلهای هوش مصنوعی حس خلاقیت و جذابیت داده شود. اینکه آیا OpenAI واقعاً قادر به ایجاد مدلی خواهد بود که بتواند بینشهای نوین تولید کند یا خیر، هنوز مشخص نیست. با این حال، مقاله آلتمن احتمالاً پیشبینی از سمتگیریهای آتی OpenAI در جهت فناوریهای نوین را در بر دارد.