متا (مالک واتساپ) مقررات API تجاری واتساپ را تغییر داد: چتباتهای عمومی ممنوع میشوند
متا این هفته بندی جدید را به شرایط استفاده از WhatsApp Business API اضافه کرده که دسترسی و توزیع «چتباتهای عمومی» توسط ارائهدهندگان هوش مصنوعی را ممنوع میسازد. طبق این تغییر که از 25 دی 1404/15 ژانویه 2026 لازمالاجرا میشود، ارائهدهندگان فناوریهای هوش مصنوعی — از جمله مدلهای زبانی بزرگ، پلتفرمهای تولیدی هوش مصنوعی و دستیارهای عمومی — دیگر مجاز نیستند از راهحل تجاری واتساپ برای عرضه یا ارائه این فناوریها بهعنوان قابلیت اصلی استفاده کنند.
نکات کلیدی خبر
– تاریخ اجرا: 15 ژانویه 2026.
– ممنوعیت شامل ارائهدهندگانی میشود که هوش مصنوعی را بهعنوان عملکرد اصلی در واتساپ توزیع میکنند.
– استثنا: کسبوکارهایی که از هوش مصنوعی بهعنوان ابزار پشتیبانی مشتری یا بهصورت غیرمحوری استفاده میکنند (مثلاً رباتهای خدمات مشتری یک شرکت مسافرتی) تحت این محدودیت قرار نمیگیرند.
– نتیجه عملی: توزیع عمومی دستیارها و عوامل هوش مصنوعی شخص ثالث از طریق WhatsApp Business API عملاً متوقف خواهد شد و در عمل متا AI تنها دستیار رسمیتری خواهد بود که روی پلتفرم در دسترس باقی میماند.
چرایی تصمیم متا
متا میگوید WhatsApp Business API برای پشتیبانی از کسبوکارها در ارائه پشتیبانی مشتری و ارسال اطلاعرسانیهای مرتبط طراحی شده و نه بهعنوان بستری برای توزیع چتباتهای عمومی. در ماههای اخیر، ظهور چتباتهای مبتنی بر مدلهای زبانی بزرگ که توانایی پاسخگویی به پرسشها، تحلیل فایلهای رسانهای، پاسخ به پیامهای صوتی و تولید تصویر را داشتند (مانند نسخههای واتساپِ ChatGPT و ربات Perplexity) حجم پیامها و بار پشتیبانی سیستم را بهطور چشمگیری افزایش داده است. از سوی دیگر ساختار فعلی API امکان دریافت هزینه متناسب برای این نوع استفادهها را فراهم نمیکرد؛ در حالی که پیامرسانی تجاری یکی از منابع درآمدی مهم واتساپ است و متا به دنبال توسعه این بخش است.
چه پیامدی برای شرکتها و توسعهدهندگان دارد؟
کسانی که روی عرضه دستیارهای عمومی در واتساپ سرمایهگذاری کردهاند (مثلاً شرکتهایی مانند OpenAI، Perplexity و استارتاپهای دیگر) باید کانال توزیع خود را بازنگری کنند. گزینههای پیشرو شامل:
– بازطراحی محصول بهگونهای که هوش مصنوعی نقش فرعی و پشتیبان خدمات مشتری داشته باشد تا مطابق استثنای متا بماند؛
– مهاجرت به پلتفرمهای دیگر یا ارائه سرویس از طریق اپلیکیشنها و وبسایت مستقل؛
– مذاکرات تجاری با متا برای ایجاد راهکارهای تخصصی یا طرحهای تجاری جدید (در صورتی که متا مسیر همکاریمحور را باز کند).
اهمیت برای بازار و کاربران
با بیش از 3 میلیارد کاربر ماهانه واتساپ، این تصمیم میتواند توزیع سریع دستیارهای مبتنی بر هوش مصنوعی روی یکی از بزرگترین پلتفرمهای پیامرسان جهانی را محدود کند و رقابت را به نفع متا AI تغییر دهد. در عین حال کسبوکارهایی که از هوش مصنوعی برای بهبود تجربه مشتری استفاده میکنند، همچنان میتوانند از API واتساپ استفاده کنند مشروط بر اینکه هوش مصنوعی جزئی از عملکرد کلی خدمات باشد نه محصول اصلی.
جمعبندی
تغییر سیاست واتساپ نشاندهنده تلاش متا برای بازگرداندن کاربرد تجاری API به هدف اولیهاش — پشتیبانی مشتری و اطلاعرسانی مرتبط — و مدیریت بار فنی و درآمدی پلتفرم است. برای توسعهدهندگان و شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی، تغییر شرایط نیاز به بازنگری استراتژی توزیع و مدل کسبوکار خواهد داشت تا هم سازگار با قوانین جدید باشند و هم از فرصتهای درآمدی پیامرسانی تجاری بهرهمند شوند.